Prishtinë, 30 mars 2020 – Institucionet ndërkombëtare financiare janë në kërkim të identifikimit të sfidave më konkrete të sektorit privat, ashtu që të krijojnë instrumentet më adekuate për të i përkrahur bizneset në tejkalimin e vështirësive me të cilat po të përballen si pasojë e pandemisë globale COVID-19. Kjo u tha gjatë një tryeze virtuale të organizuar nga Oda Ekonomike Amerikane në Kosovë, me përfaqësues të Institucioneve Financiare Ndërkombëtare.
Leonora Kusari, Menaxhere Kryesore në departamentin Këshilla për Biznese të Vogla në Bankën Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim, theksoi se meqë kjo bankë sektorin privat e ka në fokus, është munduar që në shpejtësi të ju përgjigjet çështjeve të likuiditetit dhe transformimit të bizneseve duke e konsideruar ndikimin e pandemisë. Ajo tha se pakoja e solidaritetit nga BERZH konsiston prej 1 miliardë eurove, dhe në fazën primare do të përkrahë partnerët ekzistues, përkatësisht bankat, bizneset dhe qeveritë, ndërsa janë të dedikuar në pergatitjen e paketave të tjera financiare dhe të këshillimit për sektorin privat. Kusari theksoi se BERZH po mundohet që të krijojë instrumente të adaptueshme për secilin regjion në të cilin operon, sidomos në pjesën e këshillimit dhe atë të madhësisë së shumave të dedikuara.
Kusari u shpreh se BERZH po synon krijimin e mundësive për përkrahje të sektorëve specifik njëkohësisht, por sidoqoftë krijimi i mekanizmave për instrumente përkatëse është procedurë që kërkon kohë. Tutje, ajo u fokusua edhe në faktin se identifikimi i problemeve të bizneseve është i një rëndësie të veçantë për këtë bankë, ku edhe i inkurajoi bizneset që të e njoftojnë mbi masat specifike që duhet të i marrin në krijimin e instrumenteve të tyre. Kusari njoftoi klientët paraprak se për shkak të pandemisë, BERZH do të ofrojë asistencë edhe për kompanitë që më herët kanë qenë përfituese, gjë që në rrethana të tjera nuk do të ishte e mundur.
Blerta Qerimi, Specialiste e Lartë për Sektorin Privat në Zyrën e Bankës Botërore në Kosovë, potencoi se ky institucion është në diskutim të vazhdueshëm me Qeverinë për të gjetur mënyrat më të mira për mbështetje gjatë kësaj periudhe. Ajo tha se ndikimi i krizës do të jetë enorm jo vetëm në aspektin social, por edhe në atë ekonomik, prandaj duhet të shqyrtohen mundësitë më të favorshme për të ndihmuar sektorin privat në vend. Qerimi theksoi se për Bankën Botërore është me rëndësi që të i ketë të qarta problemet e bizneseve ashtu që sa më mirë të iu përgjigjet kërkesave të tyre, gjersa theksoi se në fokus kanë bizneset e mbyllura dhe me pasoja direkte për shkak të restriksioneve që janë imponuar nga kjo fazë emergjente, ato që prodhojnë dhe eksportojnë, ato që ndodhen në një shok financiar dhe nuk kanë mundësi të i paguajnë kreditë e tyre, si dhe ato me probleme në zingjirin e furnizimit.
Sipas Qerimit, Banka Botërore për momentin është e fokusuar në dy projekte. Njëri që është në implementim, mbështet reforma në infrastrukturën e cilësisë me një skemë të granteve për kofinancim mbi konkurrueshmërinë dhe gatishmërinë për eksport, dhe ka për qëllim zhvillimin e bizneseve. Ndërsa, projekti tjetër, i cili është duke pritur aprovim në parlament, ka të bëjë me rritjen e kapitalit të Fondit për Garanci Kreditore për 25 milion dollarë, gjersa synon të lehtësojë kredhidhënien dhe të bëj ndarjen e riskut mes kredidhënësit dhe kredimarrësit, sidomos për klientët që do të ballafaqohen me mungesë të kolateralit. Për më tepër, Qerimi theksoi se Banka Botërore po shqyrton mundësitë për riorientim të fondeve në vlerë rreth 10 milion euro, që mund të i mbështesin bizneset gjatë kësaj faze emergjente.
Gjatë kësaj tryeze panelistet përgëzuan organizatat e bizneseve që kanë pasur zë të përbashkët dhe kanë qenë ndërmjetësuesit më të mirë në bartjen e kërkesave të bizneseve, ndërsa theksuan gatishmërinë e tyre për bashkëpunim në zgjidhjen e problemeve të sektorit privat.